ΥΠΟΞΙΑ ΚΑΙ ΚΑΡΚΙΝΟΣ: Ορόλος των ωμέγα-3 λιπαρών οξέων

ΥΠΟΞΙΑ  ΚΑΙ ΚΑΡΚΙΝΟΣ : Ο ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΩΜΕΓΑ-3 ΛΙΠΑΡΩΝ ΟΞΕΩΝ

  

Παρότι όπως προκύπτει από τη βιβλιογραφία είναι γενικά αποδεκτό ότι ο καρκίνος ευνοείται από την υποξία (χαμηλή συγκέντρωση οξυγόνου, ισχαιμία) υπάρχουν λίγες μελέτες που μελετούν αυτή τη σύνδεση. Παρατηρείται συγκεκριμένα περίπου 35% μείωση της συγκέντρωσης οξυγόνου κατά την έναρξη ανάπτυξης καρκίνου (Warburg , 1969).   Η πιο σημαντική μελέτη για την παραπάνω συσχέτιση προέρχεται από τον νομπελίστα Warburg ο οποίος έδειξε (και αργότερα επιβεβαιώθηκε πολλές φορές από άλλους ερευνητές)  ότι τα καρκινικά κύτταρα αναπτύσσονται σε αναερόβιο περιβάλλον χρησιμοποιώντας για εξοικονόμηση ενέργειας τον αναερόβιο μονοπάτι που παράγει  γαλακτικό οξύ.

  Ο  Weinberg που ανακάλυψε τα ογκογονίδια  πρόσφατα παραδέχθηκε: Η αντίληψη ότι ο καρκίνος ενεργοποιείται μέσω της της ενεργοποίησης μια σειράς ογκογονιδίων έχασε τη σύνδεση με την πραγματικότητα» υπονοώντας το ρόλο των επίκτητων γεγονότων (περιβαλλοντικών) στην ανάπτυξη καρκίνου. Ως εκ τούτου δευτερογενείς παράγοντες που περιλαμβάνουν περιβαλλοντικούς, χημικούς, διατροφικούς παράγοντες ή ακόμα και ιούς εμπλέκονται σε αυτή την ενεργοποίηση.

 Μια από τις υποθέσεις που κερδίζει έδαφος τον τελευταίο καιρό είναι και το γεγονός  ότι η κατανάλωση πολυακόρεστων (polyunsaturated fatty acids, PUFAs), όπως τα ωμέγα-3 λιπαρά που αλληλεπιδρούν με τα λιπίδια της κυτταρικής μεμβράνης ενδεχομένως να επηρεάζουν τη διαπερατότητα της μεμβράνης για τη μεταφορά οξυγόνου.

   Τα ωμέγα-3 λιπαρά (docosahexaenoic acid (DHA) and eicosapentaenoic acid (EPA) βρίσκονται στα ψάρια (όπως το σολωμό, τις σαρδέλες) και σε κάποια έλαια πχ καρυδέλαιο, λινέλαιο (Keijer J και συν 2011)

  Τα κυριότερα ωμέγα-3 λιπαρά είναι το α- λινολενικό οξύ (ALA, alpha-linolenic acid), που είναι απαραίτητο λιπαρό οξύ (δεν το παράγει ο οργανισμός αλλά μόνο το προσλαμβάνει) το εικοσιδιεξαενοϊκό οξύ οξύ (docosahexaenoic acid , DHA) και το εικοσοπενταενοϊκό οξύ (eicosapentaenoic acid (EPA). Τα ωμέγα-3 λιπαρά σε θερμοκρασία δωματίου είναι ρευστά ενώ τα κορεσμένα λιπαρά είναι σε στερεή κατάσταση. Θεωρείται λοιπόν ότι η αντικατάσταση των λιπαρών οξέων της μεμβράνης των κυττάρων που περιέχει μεγάλο ποσοστό λιπαρών οξέων τα κάνει πιο διαπερατά. Τα ωμέγα-3 επίσης συμβάλλουν με την παραγωγή χρήσιμων προσταγλαδινών

   Ιδιαίτερη προσοχή χρειάζεται σε άτομα που εμφανίζουν προβλήματα πηκτικότητας καθώς μεγάλη κατανάλωση ωμέγα-3 λιπαρών αυξάνει το ρίσκο αιμορραγιών. Επίσης τα ωμέγα-3 είναι πολύ ευαίσθητα στις περιβαλλοντικές συνθήκες και απαιτούν ιδιαίτερη φύλαξη πχ το λινέλαιο απαιτεί κλειστά δοχεία στο ψυγείο.

Πηγές

1.     B S Peskin, M J Carter Chronic cellular hypoxia as the prime cause of cancer: What is the de-oxygenating role of adulterated and improper ratios of polyunsaturated fatty acids when incrporated into cell membranes? Med Hypoth (2008) 70, 298-304.

2.     Nelson, D. A. et al. Hypoxia and defective apoptosis drive genomic instability and tumorigenesis. Genes Dev. 18, 2095–2107 (2004) |

3.     Harris, A. L. Hypoxia — a key regulatory factor in tumour growth. Nature Rev. Cancer 2, 38–47 (2002) |

4.     Keijer J, Bekkenkamp-Grovenstein M, Venema D, Dommels YE. Bioactive food components, cancer cell growth limitation and reversal of glycolytic metabolism. Biochim Biophys Acta. Jun;1807(6):697-706. (2011)