ΤΟΚΟΦΕΡΟΛΗ

tocopherol : τοκοφερόλη

ελλ λέξη τόκος(=γέννα) + φέρω , γιατί είχε διαπιστωθεί ότι έλλειψή της σχετίζεται με αποβολές εμβρύων και προβλήματα αναπαραγωγής. Η βιταμίνη Ε ανακαλύφθηκε από την εμβρυολόγο Herbert McLean Evans (1882-1972) και την ανατόμο Katharine J. Scott Bishop (1889-1976), οι οποίοες διαπίστωσαν ότι αρουραίοι που διατρέφονταν με όλες τις γνωστές μέχρι τότε βιταμίνες ενώ αναπτύσσονταν κανονικά δεν μπορούσαν να αποκτήσουν απογόνους. Το πρόβλημα στην αναπαραγωγή λύθηκε μόνο όταν οι αρουραίοι διατρέφονταν επιπλέον με φύτρα, δηλαδή νεαρούς βλαστούς, σιταριού. Αργότερα διαπιστρώθηκε ότι οι ενώσεις που απομονώνονται από το σιτέλαιο και ονομάστηκαν τοκοφερόλες είναι διαφόρων ειδών ανάλογα με τον αριθμό και τις θέσεις των μεθυλομάδων που έφεραν.

   Η τοκοφερόλη είναι οποιαδήποτε χημική ένωση από μια ομάδα λιποδιαλυτών ενώσεων με ισχυρές αντιοξειδωτικές δράσεις. Στο συνολό τους οι τοφερόλες είναι γνωστές ως βιταμίνη Ε και συναντώνται σε φυτικά έλαια και γενικά σε προϊόντα φυτικής προέλευσης. Οι τοκοφερόλες θεωρούνται ότι έχουν σημαντική αντιοξειδωτική δράση ενώ ανεπάρκεια τους στον οργανισμό οδηγεί σε στείρωση. Η ημερήσια δόση υπολογίζεται σε 15mg(ενήλικες) και έως 5 mg (παιδιά έως 8 ετών).

  H χημική δομή των τοκοφερολών  είναι η ύπαρξη μιας ομάδας χρωμανίου που στη θέση 6 περιέχει ένα φαινολυκό υρδοξύλιο που τους δίνει τις αντιοξειδωτικές ιδιότητες. Επίσης διαθέτουν μια πλευρική αλειφατική αλυσίδα γνωστή ως ουρά φυτυλίου στη θέση 2.  Η ουρά φυτυλίου δίνει στις τοκοφερόλες το λιπόφιλο χαρακτήρα τους. 

ΣΗΜΕΙΩΣΗ: H δράση της βιταμίνης Ε ως αντικαρκινικός παράγοντας έχει μελετηθεί από πολλούς ερευνητές. Τελευταίες όμως μελέτες που αφορούν μεγάλους αριθμούς ασθενών δείχνουν  ότι η μορφή της βιταμίνης Ε γνωστή ως α-τοκοφερόλης που χρησιμοποιείται συνήθως στις μελέτες δεν έχει σαφή αντικαρκινική επίδραση.  Επιπλέον η ολοκληρωμένη ήδη μελέτη γνωστή ως SELECT (Selenium and Vitamin E Cancer Prevention Trial)  για τη δράση του σεληνίου και της βιταμίνης Ε παρουσίασε ενδείξεις για αύξηση της πιθανότητας εμφάνισης καρκίνου του προστάτη για άτομα που λαμβάνου α-τοκοφερόλη.  Οι ερευνητές της παρούσας μελέτης (Yang et al., 2012) παρουσίασαν τα αποτελέσματα της έρευνάς τους όπου εμφανίζεται αντικαρκινική δράση των γ- και δ- τοκοφερολών ιδίως όταν λαμβάνονται μέσω διατροφής. 

Πηγή: Yang CS, Sush N, Kong AN, "Does vitamin E prevent or promote cancer?" Cancer Prev Res (Phil), 2012, 16